Czesław Miłosz Chwila na ziemi

Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

Z wyboru wyłania się poeta w różnych wcieleniach doświadczający ziemi, poeta we władzy Erosa i Thanatosa, pochłaniający barwy, kształty, pragnący przygwoździć rzeczywistość, dogłębnie przejęty przemijaniem, zapatrzony w powszechny ruch prowadzący ku śmierci. Na dalszy plan schodzą historyczne magle, intelektualne systemy, idee, rozważania o Bogu, filozofii, moralności, wartościach. Najważniejszym tematem jest tajemnica czasu i wszystko, co poezja potrafi zrobić z fenomenem „odsuwania się każdego «dzisiaj» we «wczoraj»”. Zawsze nieudane, ale wciąż ponawiane próby zamknięcia rzeczy w słowie. Próby nawiązania realnego kontaktu z umarłymi, odnalezienia dróg do przeszłości, która zastygła w formie i stylu swojej epoki. Zatrzymywanie chwil i przenikanie wierszem do ich wnętrza. Zapis miłosnych relacji z obecnymi i dawnymi kobietami. Wchodzenie w czyjeś ciało, w myśli i uczucia. Powroty. Utrwalone zachwyty. Pamięć przemieniająca rzeczy. Olśnienia na moment uchylające czas. Klęski. Utraty. Powtórzenia. Chwila na ziemi jest swego rodzaju dziennikiem elementarnych doznań i zdziwień związanych z uważnym byciem w czasie […].

Miłośnicy sztuki nieczęsto przyglądają się z bliska fakturze płócien. Spękania, liszaje, narośla, gruzłowate nawarstwienia farby na obrazach Lebensteina przywodzą na myśl spotworniały obraz ludzkiego wnętrza, a deformacje są stygmatem cierpienia ciała – i ducha. Niepewne kontury, barwy ziemi (czerń, sepie, ugry, szarości), zrakowaciałe struktury, mikrodrgania w jego obrazach są być może ważniejsze od przedstawień. Niektórzy krytycy zaliczali Lebensteina do malarzy brzydoty, a on przecież tylko próbował zobrazować TO.

TO jest podobne do myśli bezdomnego, kiedy idzie po mroźnym, obcym mieście. […]
TO może też być porównane do nieruchomej twarzy kogoś, kto pojął, że został opuszczony na zawsze.
Albo do słów lekarza o nie dającym się odwrócić wyroku.
Ponieważ TO oznacza natknięcie się na kamienny mur, i zrozumienie, że ten mur nie ustąpi żadnym naszym błaganiom.

oprawa: twarda z obwolutą
format: 210 × 280 mm
objętość: 100 stron
seria poetycka

Piotr Kułak
Nić porozumienia

czysty warsztat

Któż nie pamięta niewielkich, smukłych tomików wydawanych w serii Biblioteka „Jednorożca”? Oprócz ambitnych autorów i tłumaczy wyróżniała je obecność ilustracji tworzonych przez najlepszych polskich grafików, rysowników i malarzy. Fenomen ten doczekał się teraz swojej monografii, bogato opatrzonej reprodukcjami. Ukazująca się w latach 1957–1990 seria PIW-u była unikatowym przykładem równoważnej współpracy twórców – obrazy nie pełniły podrzędnej funkcji ilustrowania treści literackiej, lecz stanowiły komentarz czy też kontrapunkt dla tekstu. Różne przykłady tej relacji, a także samo zagadnienie ilustrowania książek dla dorosłego czytelnika zostały przez doktora Piotra Kułaka kompetentnie i dogłębnie omówione oraz poddane erudycyjnej analizie.

Kup książkę w księgarni online.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Klechdy z podziemi

czysty warsztat

W zbiorze znalazło się trzynaście ludowych podań, które łączy budzące grozę okrucieństwo oraz atmosfera posępności i tajemnicy. Teksty nie zostały ocenzurowane ani pod kątem wychowawczym, ani tak zwanej poprawności politycznej, dzięki czemu zachowały żywotność i urodę.Narracja we współczesnych zbiorach baśni jest upraszczana, infantylizowana, a ich język pozbawiany staropolskiej składni i słownictwa. W Klechdach z podziemi odnajdujemy oryginalne, surowe historie, opowiadane świeżym, bezpośrednim stylem. Autorzy tekstów: Kazimierz Władysław Wójcicki, Roman Zmorski i Stanisław Dzikowski potrafili zapisać literackim językiem polskim ludowe opowieści, nie gubiąc ich ducha. Także Józef Wilkoń, twórca mrocznych, czarno-białych ilustracji w tej książce, odciął się od estetyki ciepłych obrazków z komercyjnych edycji bajek. Artysta wielokrotnie buntował się przeciwko infantylizacji sztuki dla młodych odbiorców: „Zawsze walczyłem z udziecinnianiem. Uważam, że w dzieciach jest potrzeba doznania lęku i jego przezwyciężenia, dzieci lubią się bać”.

wybór klechd i posłowie: Elżbieta Pałasz
ilustracje: Józef Wilkoń

Kup książkę w księgarni online.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Janusz Górski
4 dekady

czysty warsztat

Pomysłowe, drapieżne, liryczne, malarskie, zwariowane, konkretne – bardzo różne, ale zawsze jędrne projekty studenckie stanowią największą wartość tej książki. Są wśród nich plakaty, znaki, opracowania graficzne książek i gier planszowych oraz – szczególnie ciekawe – zadania studyjne zlecane studentom w pracowni kierowanej przez Janusza Górskiego w gdańskiej ASP. Cztery dekady to dużo, zwłaszcza kiedy obejmują dwie rewolucje: upadek komunizmu w Polsce i cyfryzację narzędzi projektowych. Jak w ciągu tych czterdziestu lat zmieniało się projektowanie, można prześledzić na ogromnym materiale ilustracyjnym, bowiem profesor Górski sumiennie archiwizował prace studentów. Jego komentarze i wyjaśnienia pozwalają czytać i rozumieć zasady, które rządzą projektowaniem graficznym, rozszyfrowywać jego kody, a także śledzić proces dydaktyczny.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.